دستگاه‌ها و ابزارهای اندازه‌گیری و سنجش در صنعت قالب‌سازی نقش حیاتی در تضمین دقت و کیفیت قالب‌ها و قطعات تولیدی ایفا می‌کنند. این ابزارها به منظور اطمینان از تطابق محصولات با مشخصات طراحی و استانداردهای کیفیت استفاده می‌شوند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین دستگاه‌ها و ابزارهای اندازه‌گیری و سنجش در صنعت قالب‌سازی و کاربردهای هرکدام پرداخته می‌شود:
- کولیس (Vernier Caliper)
کاربرد:
اندازه‌گیری ابعاد خارجی و داخلی: کولیس‌ها برای اندازه‌گیری دقیق ابعاد خارجی و داخلی قطعات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اندازه‌گیری عمق: برای اندازه‌گیری عمق سوراخ‌ها و شیارها کاربرد دارند.
- میکرومتر (Micrometer)
کاربرد:
اندازه‌گیری ضخامت و قطر: میکرومترها برای اندازه‌گیری ضخامت و قطر قطعات با دقت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کنترل کیفیت: برای اطمینان از مطابقت قطعات تولیدی با مشخصات طراحی و استانداردهای کیفیت.
- اندیکاتور اندازه‌گیری (Dial Indicator)
کاربرد:
اندازه‌گیری تلرانس‌ها و انحراف‌ها: ساعت‌های اندازه‌گیری برای اندازه‌گیری انحرافات و تلرانس‌های جزئی در قطعات استفاده می‌شوند.
بررسی صافی سطح: برای بررسی و اطمینان از صافی و هموار بودن سطوح قالب‌ها و قطعات.
- ماشین‌های CMM (Coordinate Measuring Machine)
کاربرد:
اندازه‌گیری دقیق سه‌بعدی: ماشین‌های CMM برای اندازه‌گیری دقیق ابعاد سه‌بعدی قطعات و قالب‌ها استفاده می‌شوند.
بازرسی قطعات پیچیده: برای بازرسی و اندازه‌گیری قطعات پیچیده با دقت بالا و ایجاد گزارش‌های دقیق از ابعاد و تلرانس‌ها.
- پروژکتور پروفیل (Profile Projector)
کاربرد:
اندازه‌گیری پروفیل و خطوط: پروژکتورهای پروفیل برای اندازه‌گیری دقیق پروفیل‌ها و خطوط قطعات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کنترل کیفیت: برای بازرسی و مقایسه دقیق پروفیل قطعات با نقشه‌های طراحی.
- ماشین‌های اندازه‌گیری نوری (Optical Measuring Machines)
کاربرد:
اندازه‌گیری بدون تماس: ماشین‌های اندازه‌گیری نوری برای اندازه‌گیری ابعاد و ویژگی‌های قطعات بدون تماس فیزیکی استفاده می‌شوند.
اندازه‌گیری قطعات حساس: برای اندازه‌گیری قطعاتی که به دقت بالا و بدون آسیب نیاز دارند.
- گیج‌های پین (Pin Gauges)
کاربرد:
اندازه‌گیری سوراخ‌ها: گیج‌های پین برای اندازه‌گیری دقیق قطر سوراخ‌ها و بررسی تطابق آنها با مشخصات طراحی.
کنترل کیفیت سوراخ‌ها: برای اطمینان از صحت اندازه و تطابق سوراخ‌ها با نقشه‌ها و استانداردها.
- گیج‌های رینگ (Ring Gauges)
کاربرد:
اندازه‌گیری شفت‌ها و میله‌ها: گیج‌های رینگ برای اندازه‌گیری دقیق قطر شفت‌ها و میله‌ها استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت: برای اطمینان از مطابقت قطعات با مشخصات طراحی و استانداردهای کیفیت.
- پراب‌های سطحی (Surface Probes)
کاربرد:
اندازه‌گیری زبری سطح: پروب‌های سطحی برای اندازه‌گیری زبری و ناصافی سطوح قطعات و قالب‌ها استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت سطح: برای اطمینان از کیفیت سطح و همواری قطعات تولیدی.
- مترهای لیزری (Laser Meters)
کاربرد:
اندازه‌گیری فاصله و ابعاد بزرگ: مترهای لیزری برای اندازه‌گیری دقیق فاصله‌ها و ابعاد بزرگ در قطعات و قالب‌ها استفاده می‌شوند.
اندازه‌گیری در مکان‌های دور از دسترس: برای اندازه‌گیری ابعاد در مکان‌هایی که دسترسی فیزیکی دشوار است.
- گیج‌های فیلر (Feeler Gauges)
کاربرد:
اندازه‌گیری فاصله‌ها و شکاف‌ها: گیج‌های فیلر برای اندازه‌گیری فاصله‌ها و شکاف‌های کوچک در قطعات و قالب‌ها استفاده می‌شوند.
کنترل تلرانس‌ها: برای اطمینان از تطابق فاصله‌ها و شکاف‌ها با مشخصات طراحی و استانداردهای کیفیت.
- ابزارهای اندازه‌گیری زاویه (Angle Measurement Tools)
کاربرد:
اندازه‌گیری زاویه‌ها: ابزارهای اندازه‌گیری زاویه برای اندازه‌گیری دقیق زاویه‌های قطعات و قالب‌ها استفاده می‌شوند.
کنترل هندسی: برای اطمینان از صحت زاویه‌ها و تطابق آنها با نقشه‌های طراحی.
- گیج های دیجیتال (Digital Gauges)
کاربرد:
اندازه‌گیری دقیق و سریع: سنجش‌گرهای دیجیتال برای اندازه‌گیری دقیق و سریع ابعاد و تلرانس‌های قطعات استفاده می‌شوند.
نمایش دیجیتال: داده‌های اندازه‌گیری به صورت دیجیتال نمایش داده می‌شوند که خطاهای انسانی را کاهش می‌دهد.
- گیج‌های ضخامت (Thickness Gauges)
کاربرد:
اندازه‌گیری ضخامت: گیج‌های ضخامت برای اندازه‌گیری ضخامت ورقه‌ها و مواد مختلف در قالب‌سازی استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت: برای اطمینان از تطابق ضخامت مواد با مشخصات طراحی.
- دوربین‌های اندازه‌گیری سه‌بعدی (3D Measurement Cameras)
کاربرد:
اسکن سه‌بعدی: دوربین‌های اندازه‌گیری سه‌بعدی برای اسکن و اندازه‌گیری دقیق ابعاد و شکل قطعات به صورت سه‌بعدی استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت: برای بازرسی و مقایسه قطعات تولیدی با مدل‌های سه‌بعدی طراحی شده.
- دستگاه‌های اندازه‌گیری نیروی کشش و فشار (Tensile and Compression Testing Machines)
کاربرد:
آزمون مواد: این دستگاه‌ها برای اندازه‌گیری مقاومت مواد در برابر کشش و فشار استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت مواد: برای اطمینان از خواص مکانیکی مواد مورد استفاده در قالب‌ها و قطعات.
- پروفیلومتر (Profilometer)
کاربرد:
اندازه‌گیری پروفیل سطح: پروفیلومتر برای اندازه‌گیری دقیق پروفیل و شکل سطح قطعات استفاده می‌شود.
کنترل کیفیت: برای اطمینان از تطابق سطح قطعات با مشخصات طراحی.
- اندازه‌گیرهای کروی (Spherical Gauges)
کاربرد:
اندازه‌گیری ابعاد کروی: اندازه‌گیرهای کروی برای اندازه‌گیری دقیق ابعاد و تلرانس‌های قطعات کروی استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت: برای بازرسی و تطابق قطعات کروی با مشخصات طراحی.
- ابزارهای کالیبراسیون (Calibration Tools)
کاربرد:
کالیبراسیون ابزارها: این ابزارها برای کالیبراسیون و تنظیم دقیق ابزارهای اندازه‌گیری استفاده می‌شوند.
اطمینان از دقت: برای اطمینان از دقت و صحت ابزارهای اندازه‌گیری مورد استفاده.
- گیج‌های موازی (Parallel Gauges)
کاربرد:
اندازه‌گیری فاصله‌های موازی: گیج‌های موازی برای اندازه‌گیری دقیق فاصله‌ها و هم‌ترازی قطعات موازی استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت: برای اطمینان از تطابق فاصله‌های موازی با مشخصات طراحی.
- اندازه‌گیرهای فشاری (Pressure Gauges)
کاربرد:
اندازه‌گیری فشار: این ابزارها برای اندازه‌گیری فشار در فرایندهای تزریق پلاستیک و ریخته‌گری استفاده می‌شوند.
کنترل فرایند: برای اطمینان از تطابق فشارهای مورد استفاده در فرایندها با مشخصات طراحی.
- گیج‌های فلزیاب (Metal Detectors)
کاربرد:
تشخیص مواد فلزی: گیج‌های فلزیاب برای تشخیص و شناسایی مواد فلزی در قطعات و قالب‌ها استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت: برای اطمینان از عدم وجود مواد فلزی غیرمجاز در محصولات.
- سنجش‌گرهای زاویه (Angle Gauges)
کاربرد:
اندازه‌گیری زاویه: سنجش‌گرهای زاویه برای اندازه‌گیری دقیق زاویه‌ها و انحرافات زاویه‌ای در قطعات و قالب‌ها استفاده می‌شوند.
کنترل هندسی: برای اطمینان از تطابق زاویه‌ها با مشخصات طراحی.
- ماشین‌های آزمون سختی (Hardness Testing Machines)
کاربرد:
اندازه‌گیری سختی مواد: ماشین‌های آزمون سختی برای اندازه‌گیری سختی و مقاومت مواد در برابر سایش و ضربه استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت مواد: برای اطمینان از خواص مکانیکی و سختی مواد مورد استفاده در قالب‌ها و قطعات.
- دستگاه‌های آزمون ضربه (Impact Testing Machines)
کاربرد:
اندازه‌گیری مقاومت ضربه: این دستگاه‌ها برای اندازه‌گیری مقاومت مواد در برابر ضربه و شکنندگی استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت مواد: برای اطمینان از مقاومت مواد در شرایط مختلف ضربه و فشار.
- گیج‌های پین و رینگ تنظیم (Set Plug and Ring Gauges)
کاربرد:
کنترل و تنظیم تلرانس‌ها: گیج‌های پین و رینگ تنظیم برای کنترل و تنظیم دقیق تلرانس‌ها و ابعاد در قطعات و قالب‌ها استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت: برای اطمینان از تطابق دقیق قطعات با مشخصات طراحی.
- دوربین‌های ترموگرافی (Thermographic Cameras)
کاربرد:
اندازه‌گیری توزیع حرارت: دوربین‌های ترموگرافی برای اندازه‌گیری و نمایش توزیع حرارت در قطعات و قالب‌ها استفاده می‌شوند.
کنترل حرارتی: برای اطمینان از عدم وجود نقاط داغ یا سرد غیرمجاز در فرایندهای تولید.
- دستگاه‌های آزمون کشش (Tensile Testing Machines)
کاربرد:
اندازه‌گیری مقاومت کششی: این دستگاه‌ها برای اندازه‌گیری مقاومت مواد در برابر کشش استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت مواد: برای اطمینان از خواص مکانیکی مواد مورد استفاده در قالب‌ها و قطعات.
- پروب‌های جریان گردابی (Eddy Current Probes)
کاربرد:
تشخیص ترک‌ها و نقص‌ها: پروب‌های جریان گردابی برای تشخیص ترک‌ها و نقص‌های سطحی در قطعات فلزی استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت: برای اطمینان از صحت و سلامت سطحی قطعات فلزی.
- گیج‌های ارتفاع (Height Gauges)
کاربرد:
اندازه‌گیری ارتفاع: گیج‌های ارتفاع برای اندازه‌گیری دقیق ارتفاع و ابعاد عمودی قطعات و قالب‌ها استفاده می‌شوند.
کنترل کیفیت: برای اطمینان از تطابق ابعاد عمودی با مشخصات طراحی.
این ابزارها و دستگاه‌ها با ارائه اندازه‌گیری‌های دقیق و قابل اعتماد، نقش کلیدی در تضمین کیفیت و دقت قطعات و قالب‌های تولیدی ایفا می‌کنند و به بهبود فرآیندهای تولید و افزایش بهره‌وری کمک می‌کنند.
