قطعات تشکیل دهنده هر کدام از انواع قالب ها به همراه شرح و کاربرد
قطعات تشکیل‌دهنده قالب‌ها بسته به نوع قالب ممکن است متفاوت باشند. در اینجا به بررسی اجزای اصلی چند نوع قالب متداول پرداخته و کاربرد هرکدام را شرح می‌دهیم:
- قالب‌های تزریق پلاستیک (Injection Molds)
اجزای اصلی:
صفحات قالب (Mold Plates):
کاربرد: شامل صفحه‌ی ثابت (Fixed Plate) و صفحه‌ی متحرک (Moving Plate) که قطعات قالب را نگه می‌دارند و پشتیبانی می‌کنند.
حفره (Cavity):
کاربرد: بخش داخلی قالب که شکل نهایی قطعه را تشکیل می‌دهد.
مغزی (Core):
کاربرد: قطعه‌ای که داخل حفره قرار می‌گیرد و شکل داخلی قطعه را تعیین می‌کند.
پین پران(Ejector Pins):
کاربرد: پس از فرآیند تزریق، این پین‌ها قطعه‌ی تولید شده را از قالب خارج می‌کنند.
دریچه (Gates):
کاربرد: نقاط ورودی که از طریق آن‌ها مواد مذاب به داخل حفره وارد می‌شوند.
کانال‌های تزریق (Runners):
کاربرد: مسیری که مواد مذاب از نازل تزریق به دریچه‌ها هدایت می‌شوند.
راهگاه‌ها (Sprues):
کاربرد: بخش ابتدایی کانال تزریق که مستقیماً با نازل دستگاه تزریق پلاستیک در تماس است.
خنک‌کننده‌ها (Cooling Channels):
کاربرد: مسیرهایی که برای عبور آب یا مایعات خنک‌کننده جهت تنظیم دمای قالب تعبیه شده‌اند.
راهنمای قالب (Guide Pins):
کاربرد: برای تراز کردن صفحات قالب و اطمینان از هم‌محور بودن آن‌ها.
- قالب‌های ریخته‌گری (Casting Molds)
اجزای اصلی:
قالب‌های دائمی (Permanent Molds):
کاربرد: برای تولید قطعات فلزی با استفاده از ریخته‌گری دائمی.
قالب‌های ماسه‌ای (Sand Molds):
کاربرد: قالب‌های یکبار مصرف که از ماسه ساخته می‌شوند.
حفره (Cavity):
کاربرد: فضای داخلی قالب که شکل نهایی قطعه را تشکیل می‌دهد.
ماهیچه‌ها (Cores):
کاربرد: قطعاتی که برای ایجاد حفره‌ها و سوراخ‌های داخلی در قطعه نهایی استفاده می‌شوند.
راهگاه‌ها (Gating System):
کاربرد: سیستم ورودی که فلز مذاب از طریق آن به داخل قالب هدایت می‌شود.
راه‌گاه‌های هوا (Vents):
کاربرد: منافذی که هوا از داخل قالب خارج می‌شود تا فلز مذاب به طور کامل حفره را پر کند.
پین پران(Ejector Pins):
کاربرد: برای خارج کردن قطعه‌ی فلزی از قالب پس از سرد شدن.
- قالب‌های دمشی (بادی) (Blow Molds)
اجزای اصلی:
قالب نیمه‌های (Mold Halves):
کاربرد: دو نیمه قالب که با بسته شدن به یکدیگر، شکل نهایی قطعه توخالی را تشکیل می‌دهند.
حفره (Cavity):
کاربرد: فضای داخلی قالب که شکل نهایی قطعه را تعیین می‌کند.
سیستم دمش (باد) (Blow System):
کاربرد: دستگاهی که هوای فشرده را به داخل پیش‌فرم پلاستیکی می‌دمد تا شکل قالب را بگیرد.
پین‌پران(Ejector Pins):
کاربرد: برای خارج کردن قطعه نهایی از قالب پس از فرآیند شکل‌دهی.
- قالب‌های فشاری (Compression Molds):
اجزای اصلی:
صفحات قالب (Mold Plates):
کاربرد: شامل صفحه‌ی بالا (Upper Plate) و صفحه‌ی پایین (Lower Plate) که مواد را فشرده می‌کنند.
حفره (Cavity):
کاربرد: فضای داخلی قالب که شکل نهایی قطعه را تشکیل می‌دهد.
مغزی (Core):
کاربرد: قطعه‌ای که داخل حفره قرار می‌گیرد و شکل داخلی قطعه را تعیین می‌کند.
پین‌پران(Ejector Pins):
کاربرد: برای خارج کردن قطعه نهایی از قالب پس از فرآیند فشرده‌سازی.
- قالب‌های ترموفرمینگ (Thermoforming Molds):
اجزای اصلی:
قالب نیمه‌های (Mold Halves):
کاربرد: دو نیمه قالب که با بسته شدن به یکدیگر، شکل نهایی قطعه ترموفرمینگ را تشکیل می‌دهند.
حفره (Cavity):
کاربرد: فضای داخلی قالب که شکل نهایی قطعه را تعیین می‌کند.
سیستم خلاء (Vacuum System):
کاربرد: برای ایجاد خلاء در قالب و شکل‌دهی ورقه پلاستیکی به داخل حفره.
پین پران(Ejector Pins):
کاربرد: برای خارج کردن قطعه نهایی از قالب پس از فرآیند شکل‌دهی.
- قالب‌های لاستیکی (Rubber Molds):
اجزای اصلی:
صفحات قالب (Mold Plates):
کاربرد: شامل صفحه‌ی بالا (Upper Plate) و صفحه‌ی پایین (Lower Plate) که مواد لاستیکی را فشرده می‌کنند.
حفره (Cavity):
کاربرد: فضای داخلی قالب که شکل نهایی قطعه لاستیکی را تشکیل می‌دهد.
مغزی (Core):
کاربرد: قطعه‌ای که داخل حفره قرار می‌گیرد و شکل داخلی قطعه را تعیین می‌کند.
پین پران(Ejector Pins):
کاربرد: برای خارج کردن قطعه نهایی از قالب پس از فرآیند فشرده‌سازی.
- قالب‌های سنبه و ماتریس (Punch and Die Molds):
اجزای اصلی:
سنبه (Punch):
کاربرد: قطعه‌ای که بر روی ماده فشار می‌آورد تا شکل مورد نظر را برش دهد یا شکل دهد.
ماتریس (Die):
کاربرد: بخش قالب که شکل نهایی قطعه را تعیین می‌کند و سنبه با فشار وارد آن می‌شود.
پایه قالب (Die Set):
کاربرد: بخشی که سنبه و ماتریس را نگه می‌دارد و برای ایجاد ترازبندی صحیح استفاده می‌شود.
راهنماهای قالب (Guide Pins):
کاربرد: برای تراز کردن سنبه و ماتریس و اطمینان از هم‌محور بودن آن‌ها.
- قالب‌های پیش‌ساخته بتن (Precast Concrete Molds):
اجزای اصلی:
قالب‌ها (Molds):
کاربرد: قالب‌های پیش‌ساخته بتن شامل بخش‌های مختلفی است که بتن را به شکل نهایی قطعه در می‌آورند.
حفره (Cavity):
کاربرد: فضای داخلی قالب که شکل نهایی قطعه بتنی را تشکیل می‌دهد.
ماهیچه‌ها (Cores):
کاربرد: قطعاتی که برای ایجاد حفره‌ها و سوراخ‌های داخلی در قطعه نهایی استفاده می‌شوند.
سیستم لرزش (Vibration System):
کاربرد: برای حذف حباب‌های هوا و تراکم بهتر بتن استفاده می‌شود.
پین‌پران(Ejector Pins):
کاربرد: برای خارج کردن قطعه‌ی بتنی از قالب پس از فرآیند پخت.
- قالب‌های تزریق فلزی (Metal Injection Molding – MIM):
اجزای اصلی:
حفره (Cavity):
کاربرد: فضای داخلی قالب که شکل نهایی قطعه فلزی را تشکیل می‌دهد.
مغزی (Core):
کاربرد: قطعه‌ای که داخل حفره قرار می‌گیرد و شکل داخلی قطعه را تعیین می‌کند.
دریچه‌ها (Gates):
کاربرد: نقاط ورودی که از طریق آن‌ها مواد مذاب به داخل حفره وارد می‌شوند.
کانال‌های تزریق (Runners):
کاربرد: مسیری که مواد مذاب از نازل تزریق به دریچه‌ها هدایت می‌شوند.
پین‌پران(Ejector Pins):
کاربرد: برای خارج کردن قطعه‌ی فلزی از قالب پس از فرآیند تزریق.
- قالب‌های ورق‌کاری (Sheet Metal Stamping Dies):
اجزای اصلی:
سنبه (Punch):
کاربرد: قطعه‌ای که بر روی ورق فلزی فشار می‌آورد تا شکل مورد نظر را برش دهد یا شکل دهد.
ماتریس (Die):
کاربرد: بخش قالب که شکل نهایی قطعه را تعیین می‌کند و سنبه با فشار وارد آن می‌شود.
پایه قالب (Die Set):
کاربرد: بخشی که سنبه و ماتریس را نگه می‌دارد و برای ایجاد ترازبندی صحیح استفاده می‌شود.
راهنماهای قالب (Guide Pins):
کاربرد: برای تراز کردن سنبه و ماتریس و اطمینان از هم‌محور بودن آن‌ها.
پین‌پران(Ejector Pins):
کاربرد: برای خارج کردن قطعه‌ی نهایی از قالب پس از فرآیند ورق‌کاری.
هر نوع قالب با توجه به نیازهای خاص صنعت و قطعات تولیدی خود دارای اجزای مختلفی است که به بهبود کیفیت و دقت تولید کمک می‌کنند.
